داوری در آیین دادرسی مدنی چیست؟
افراد بسیاری وجود دارند که در اذهان عمومی به امانتداری و درستکاری شهره هستند و از طرف دیگر، احاطه آنها به برخی از مسائل تخصصی سبب شده تا در صورت بروز اختلاف و پیشآمد دعوا بین دو نفر، در عوض مراجعه به دادگاهها و سایر مراجع دولتی، طرفین دعوا این افراد را به عنوان داور انتخاب نموده و طبق اصطلاح عرف آنها را قرار میدهند تا خارج از دادگاه به حل و فصل دعوا بپردازند.
چرا موسسه حقوقی طوبی؟
رضایت موکلین
تخصص وتعهد
مشاوره آنلاین و حضوری
تیم حقوقی خوش سابقه
داوری در دعاوی حقوقی
اگر بخواهیم تنها به بخشی از مواردی که زیرمجموعه داوری قرار میگیرند اشاره کنیم، میتوانیم “تاریخچه داوری، ارجاع به داور، ممنوعیت داوری، نحوه انتخاب داور، زوال داوری، شکایت نسبت به رأی داور ” را نام ببریم. هر یک از این موارد در ذیل به اختصار معرفی شدهاند. جهت مطالعه تفصیلی میتوانید به بخش مقالات مراجعه بفرمایید.
تاریخچه داوری در حقوق ایران
سابقه تاریخی داوری به زمانی برمیگردد که دادگستری دولتی هنوز به وجود نیامده بود. اما پس از گذشت زمان و تاسیس مراجع ذیصلاح دولتی برای قضاوت، همچنان بسیاری از مردم تمایل داشتند برای رفع اختلافات از این شیوه استفاده کنند؛ چراکه از تشریفات و هزینه کمتری برخوردار بود و از طرف دیگر در مدت زمان کمتری به نتیجه میرسید. بنابراین داوری نیز جای خود را در نظامهای معتبر دادرسی باز کرد و قوانین مختص آن نیز تنظیم شد. این قوانین در حال حاضر در ایران شامل مواد 454 تا 501 قانون جدید آیین دادرسی مدنی مصوب فروردین 1379 میباشد.
اقسام ارجاع اختلاف به داور
ارجاع اختلاف به داور به دو صورت امکان پذیر است. یک حالت آن است که در ضمن عقد اصلی شرط ارجاع به داوری گذاشته می شود و حالت دیگر آن است که در موافقتنامه ای جداگانه که موافقتنامه داوری نامیده میشود. هیچ کدام از روش ها نسبت به یکدیگر ارحجیت ندارد منتها در موافقتنامه داوری باید به این نکته توجه شود که مشخص گردد موافقتنامه داوری مربوط به کدام قرارداد است. در صورت رسمی که “موافقتنامه داوری“ خوانده میشود، در دو حالت اتفاق میافتد. حالت اول زمانی است که طرفین سند مکتوبی تحت عنوان قرارداد داوری تنظیم میکنند که در نتیجه آن، هر دو طرف اختلاف خود را برای بررسی و صدور رأی نزد فرد یا افراد خاصی که مورد تایید هر دو باشد، میبرند. در حالت دوم، که اصطلاحا شرط ضمن عقد خوانده میشود، طرفین توافق میکنند در صورت بروز اختلاف و منازعه بین آنها در آینده، به فرد یا افرادی که شرایط لازم را جهت داوری داشته باشد رجوع کنند.
ممنوعیت داوری مختص چه کسانی است؟
موضوع ممنوعیت داوری برای افراد را میتوان از دو حیث بررسی کرد. نخست افرادی که به طور مطلق نمیتوانند به این عرصه ورود کرده و به عنوان داور انتخاب شوند مانند اشخاص ورشکسته، مجنون، صغیر، سفیه (کسانی که در رابطه با امور مادی خود تصمیمات عقلانی نگرفتهاند) و در آخر کلیه قضات و کارمندان اداری شاغل در دستگاه قضا. ممنوعیت دوم به افرادی اختصاص دارد که شخص تنها در موارد مشخصی از فعالیت داوری منع میشود. برای مثال اشخاص خارجی در شرایطی که در قرارداد بین اتباع ایرانی و خارجی هنوز اختلافی ایجاد نشده است؛ اشخاص ذینفع در دعوا، بستگان آنها (مگر در صورت توافق دو طرف) و… .
نحوه انتخاب داور
در هر داوری، نکات مهم زیادی نهفته است که باید به تمامی آنها توجه نمود. یکی از این نکات انتخاب داور است؛ به طور کلی داور مستقیما توسط طرفین دعوا، شخص ثالث و یا دادگاه تعیین میشود. البته دادگاه تنها در موارد محدودی اقدام به انتخاب داور میکند که شامل: واگذاری صریح طرفین، عدم توافق طرفین در تعین داور و یا جانشین داور متوفا میشود. اما در برخی از موارد همچون فوت، استعفا و یا محرز شدن ممنوعیت داور، جریان داوری به وقفه افتاده و میبایست مجددا بحث انتخاب داور مطرح شود.
زمان داوری
یکی از نکات قابل توجه در داوری، اختصاص زمان معین جهت صدور رأی است. با توجه به اینکه یکی از مزیتهای مراجعه به داور نسبت به مراجع دولتی، زمان کوتاهتر و سرعت عمل بیشتر میباشد، مقتضی است در زمان تعیین شده داور نسبت به ارائه نظر خود اقدام نماید. اما در مواردی چند، قبل از پایان زمان و صدور رأی، پرونده داوری زائل شده و پایان میپذیرد. از نمونههای زوال داوری میتوان به موارد ذیل اشاره کرد: در صورتی که طرفین با یکدیگر توافق کرده و اختلاف و منازعه بین آنها پایان پذیرد؛ اگر یکی از طرفین فوت کند، وراث وی موظف به قبول قرارداد داوری نمیباشند بنابراین روند داوری متوقف میشود؛ اگر شخص داور استعفا داده و طرفین نسبت به انتخاب داور جدید به توافق نرسند؛ در شرایطی که داور ظرف مدت زمان تعین شده نتواند رأی خود را صادر کند و… .
شکایت نسبت به رأی داور در داوری
در نهایت با پایان پذیرفتن پروسه داوری و صدور رأی، در صورتی که هر یک از طرفین، نسبت به رأی صادره، اعتراضی داشته باشد امکان شکایت برای وی فراهم شده است. در این شرایط ظرف مدت زمان بیست روز پس از ابلاغ رأی داور، میبایست به دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به دعوا را دارد، مراجعه کرده و حکم به بطلان رأی داور را بخواهد که در این حالت، دادگاه پس از بررسیهای لازم رأی خود را صادر خواهد نمود.
داوری در حقوق ایران
یک حقوقدان حاذق و امین میتواند در تمامی دعاوی مربوط به امور مدنی اعم از معامله اموال، بدهیهای مالی و بسیاری دیگر از موارد مربوط به این حوزه، نتیجه مطلوب را کسب نماید. برخی از وکلای موسسه حقوقی طوبی آمادگی لازم جهت شرکت در مسائل مربوط به حوزه داوری را دارا هستند. پس از انجام مشاوره با وکلا از نقاط قوت خود و چگونگی بهرهمندی از آنها در دعاوی مورد نظر، مطلع خواهید شد.
همین الان، جلسه مشاوره حقوقی خود را تنظیم کنید.
آنلاین،حضوری، تلفنی
پرونده های داوری موسسه حقوقی طوبی
معرفی وکلای طوبی
راهنمای سایت جهت انجام مشاوره:
راهنمای قدم به قدم تا شروع گفتگو با وکیل
انتخاب نوع جلسه مشاوره:
به صورت
حضوری، آنلاین، تلفنی
انتخاب موضوع:
کیفری، خانوادگی، تجاری، ملکی، پزشکی، سایبری، سایر
انتخاب وکیل:
امکان انتخاب توسط شما یا به انتخاب موسسه حقوقی طوبی
تعیین زمان جلسه:
از بین زمان های موجود، انتخاب نمایید.
پرداخت:
هزینه مشاوره را پرداخت کرده, ازوکیل مشاوره دریافت نمایید.